Bemalingen: initiatieven in de bouwsector
Door een opeenvolging van droge zomers en de druk van de publieke opinie is de aandacht voor het oppompen van het grondwater bij bouwwerkzaamheden de voorbije jaren sterk toegenomen. Zowel de overheid als de bouwsector nemen verschillende initiatieven om met de toenemende complexiteit om te gaan.
Vanuit het beleid werd ingezet op een aanscherping van de regelgeving met de Vlarem-trein. Hierin wordt o.a. de bemalingscascade verduidelijkt, wordt een kader voor hergebruik ingevoerd, worden erkende boorbedrijven verplicht om ook voor bemalingen van klasse 3 boringen vooraf te melden in het DOV-loket. Daarnaast worden boorbedrijven ook verplicht om hun opdrachtgever te informeren over alle wettelijke verplichtingen en wordt de invoering van een GPS-systeem op boortoestellen in de toekomst vooropgesteld.
De publicatie van de Vlarem-trein 2019 wordt begin december 2022 verwacht. Deze gewijzigde regelgeving is dus nog niet van kracht, maar de overheid werkt al aan nieuwe regelgeving met een grondwatertrein, waarin o.a. de indelingsrubriek voor bemalingen zou aangepast worden, een afzonderlijke rubriek voor het zuiveren en lozen van verontreinigd bemalingswater zou ingevoerd worden en de bemalingscascade verstrengd wordt. Ook de alom verspreide verontreiniging met PFAS zorgt voor een extra complexiteit bij bemalingen. De overheid heeft alvast het initiatief genomen om alle gekende sites op kaart te tonen via de PFAS-verkenner. In het tussentijds rapport van de PFAS-opdrachthouder Karl Vrancken is een tijdelijk handelingskader voor PFAS en bemalingen voorgesteld. Ook analyseresultaten van het meetnetwerk van VMM kunnen er teruggevonden worden. Tegelijkertijd voert VITO een studie uit naar de Best Beschikbare Technieken (BBT) voor het zuiveren van met PFAS-belast afval- en bemalingswater. In de strijd tegen boorbedrijven die werken zonder erkenning en het werken zonder vergunningen of meldingen heeft de overheid in 2022 een meldpunt illegale boringen in het leven geroepen.
Ook de bouwsector staat niet stil. Embuild Vlaanderen en Buildwise, de nieuwe namen van respectievelijk de Vlaamse Confederatie Bouw en het WTCB, slaan de handen in elkaar om in het COOCK-project Grondwaterbeheersing bij bouwprojecten onderzoek te doen en kennis te verspreiden over innovatieve methoden en technieken met als doel:
- het optimaliseren en minimaliseren van opgepompte grondwaterdebieten via slimme sturing en innovatieve technieken voor het hydraulisch isoleren van bouwputten;
- het heraanvullen van het grondwater door retourneer- en infiltratietechnieken;
- het faciliteren van het hergebruik van niet geretourneerd/geïnfiltreerd grondwater (i.p.v. lozing in de riolering).
Verschillende infofiches zijn reeds beschikbaar of zullen binnenkort beschikbaar gesteld worden: filterbemaling, waterglasinjectie, retourbemaling d.m.v. dieptebronnen, retourbemaling d.m.v. oppervlakte-infiltratie, minimale eisen voor de monitoring, installatie van peilbuizen, debietmeting in de praktijk en milieuaspecten van de bemalingen.
Er wordt ook onderzoek gedaan naar de kwaliteit van het bemalingswater, met de nodige aandacht voor microbiologische parameters, wat in de reguliere wateranalyses vaak een lacune is. Daarnaast wordt voor een aantal hergebruiktoepassingen de vereiste waterkwaliteit in kaart gebracht. Zo heeft onderzoek van Buildwise al aangetoond dat het niet aangewezen is dat het bemalingswater gebruikt voor het vullen van een regenwaterput, als dat water wordt gebruikt voor toiletspoeling, poetsen of wasmachines, wegens de aanwezigheid van sulfaat- en ijzerreducerende bacteriën (geurproblemen en corrosie). Daarnaast kunnen bedrijven hun good practices delen via de website en zo een inspiratie vormen voor andere bedrijven en worden infosessies en werfbezoeken georganiseerd. Het project loopt van 1 januari 2022 tot 31 december 2024 en wordt gesubsidieerd door Vlaio.
Voor meer informatie over bemalingen: www.grondwaterindebouw.be.