Te droog, te nat: burgemeester, hoe goed bent u voorbereid?

Samenvatting Vlario-dag

De 32^e VLARIO dag was alweer een recordeditie: op 1 april 2025 verzamelden bijna 1.200 deelnemers en meer dan 50 standhouders in Antwerp Expo voor een boeiend programma, een innovatieve rioleringsbeurs en hét netwerkmoment voor de sector. Het thema dit jaar was:

“Te droog, te nat: burgemeester, hoe goed bent u voorbereid ?”

Jo Brouns, Vlaams minister van Omgeving en Landbouw, benadrukte in zijn toespraak het verbindende karakter van water en het belang van samenwerking. Hij feliciteerde VLARIO met de grote opkomst en bedankte de organisatie voor haar concrete bijdrage aan samenwerking. Brouns kondigde aan dat de Blue Deal zich zal richten op gebiedsgerichte initiatieven, en blijvende financiële ondersteuning van lokale besturen. Er komt extra aandacht voor het buitengebied en decentrale zuivering. De “doelfasering” in het waterkwaliteitsbeleid moet een balans vinden tussen kosten en baten. De landbouwsector moet efficiënter omgaan met water. Het bodemdecreet wordt aangepast om kostenefficiënt de PFAS-problematiek aan te pakken, en de vergunningverlening zal worden versneld.

Prof. Patrick Willems, voorzitter van VLARIO, presenteerde de impact van klimaatverandering op hydrologische extremen in Vlaanderen. Hij besprak de neerslagtekorten en -overschotten van de afgelopen jaren en de bijbehorende onzekerheden. Willems introduceerde de ontwerpprincipes van “no regret”, duurzaamheid, flexibiliteit en adaptiviteit, die onder alle klimaatscenario’s effectief moeten zijn. Het doel is om de Code van Goede Praktijk uit 2012 aan te passen voor meer resultaatgericht en flexibel ontwerpen, zolang de doelen worden bereikt. Dit moet zorgen voor robuuste ontwerpen die klimaatonzekerheden en extreme weersomstandigheden minimaliseren. Aan de hand van voorbeelden van Aquafin, Fluvius, PIDPA en Farys werd getoond hoe deze principes al in praktijk worden gebracht en hoe deze ervaringen kunnen worden vertaald naar nieuwe regels. Geïnteresseerden kunnen zich aansluiten bij het proces en hiervoor VLARIO contacteren.

Gemeentelijke saneringsverplichting

Ingeborg Barrez (VMM) besprak de gemeentelijke saneringsverplichting en het meerjarenplan 2024-2027. Ze presenteerde de reductiedoelstellingen per gemeente en waterlichaam, en wees op de achterstand bij de aanleg van IBA’s. Veel projecten lopen vertraging op, vaak door afstemming met derden en budgettekorten. De terugkoppeling over het meerjarenplan 2024-2027 vormt de basis voor het volgende plan, waarin meer onderwerpen zoals IBA’s, asset management, en overstorten aan bod moeten komen, met een sluitend financieel plan. Tot slot kondigde ze de subsidie-oproep 2025 aan, waarvoor op 22 april een webinar is gepland.

De VLARIO innovatieprijs werd gewonnen door Rietland en IBIC, met hun H2pOwer Phytoparking + oeverplantendak – proficiat!

Samenwerken aan een klimaatbestendig Vlaanderen

Riet Lismont (VLARIO) gaf een overzicht van een reeks projecten en tools voor een klimaatbestendig Vlaanderen, en gaf een vooruitblik op de Green Deal Klimaatbestendige Omgeving en het project Waterwijzer, waarvoor nog waterefficiënte projecten worden gezocht.

Robin De Smedt (Departement Omgeving) lanceerde in primeur de bodemmodule bij het groenblauw peil. Leer er hier alles over, of bekijk de reportage op de website van de VRT.

Met gezond boerenverstand kijken naar de gemeentelijke wateruitdagingen. Ook Joris Relaes (ILVO) benadrukte sterk het belang van een gezonde bodem, en dit zowel voor waterbeheer als voor de landbouwer. Hij gaf duiding bij de boerenprotesten, en bij de specifieke, risicovolle, positie van landbouwbedrijven in de economie. Hij schetste de belangrijkste uitdagingen inzake waterkwaliteit en waterkwantiteit, en koppelde daar oplossingsrichtingen aan op basis van het onderzoek in het ILVO, die echter steeds gericht en in functie van de context moeten worden ingezet. Tenslotte pleitte hij ervoor om meer in te zetten op het goed begrijpen van het gedrag, meer te investeren in overleg, en in het opbouwen van vertrouwen.

Financiering van de waterketen. Wendy Francken, directeur van VLARIO, besprak de uitdagingen en oplossingen voor de financiering van de waterketen. Om alle ambities voor het gemeentelijke rioolbeheer waar te maken, is ongeveer 250 miljoen euro extra per jaar nodig. Ze benadrukte de noodzaak van een sluitende financiering en drong aan op een roadmap naar een “tariefregulering light”. VLARIO blijft ook vragende partij voor de introductie van een infiltratiebonus, en wil snel een vereenvoudiging van de procedures voor de RIO-subsidies.

Tenslotte kwam advocaat Wim Rasschaert boven water; na een reeks (verbale) uppercuts, organiseerde hij een staande ovatie voor de (alweer vlekkeloze) organisatie en zette hij de zaal met een vlotte heupbeweging op weg naar de lunch en de infomarkt …